Om transkripsjonen
Ministerialbok for Ulstein prestegjeld 1833-1847 (1516P)
Døde og begravde 1833-1847
v. Ivar S. Ertesvåg, september 2010.
Dette er den første kyrkjeboka frå Ulstein prestegjeld og ho dekkjer både Ulstein sokn og Hareid sokn. Eldre kyrkjebøker gjekk tapt med prestegardsbrannen julenatta 1832.
RegistreringaEg har freista å følgje standarden Kyrre, med spesialteikn definert der.
Boka har eg lese som skanna bilete (Digitalarkivet) frå dataskjermen, medan eg har tasta inn registreringane i eit rekneark i ein annan del av skjermen, altså slik at både dokument og registrering er synleg på same tid. Avskrifta har eg korrekturlest mot dei same skanna bileta. Uklare ting har eg sjekka mot originalen på Statsarkivet i Trondheim.
Avskrifta er bokstavrett med unnatak av nokre forkortingar i titlar og patronym (sjå nedanfor) og datoane som er omsette frå dag og månad, t.d. "16 Juli", til fire siffer "1607".
Originalen har ein rubrikk "Begravelses Datum" (i tillegg til "Den opgivne Dødsdag"). Frå 1837 er det ført to datoar her. Det er nærliggande å tolke at før 1837 var dette dagen for embetshandlinga, altså jordfesting, og frå 1837 var den første datoen gravlegginga og den andre jordfestinga. Men kjelda fortel ikkje noko særskilt om dette. I registreringa har eg to felt "bgr.dato" og har ført den eine (før 1837) i det siste feltet.
Rubrikken "Den Begravedes fulde Navn og Stand": I avskrifta delt opp i førenamn, etternamn og tittel. Til og med 1841 er gardsnamn ført både som etternamn og opphaldsstad, deretter som etternamn berre når det er ulikt opphaldsstaden. I registreringa har eg med det som er ført inn.
I november 1844 byrja nyepresten å føre inn fødestad, først etter opphaldsstaden, seinare i namnefeltet. I registreringa er dette teke inn i eit eige felt.
I 1833 og 34 har dødfødde fått nummer mellom dei andre døde, men er førte i eigne rubrikkar til høgre på sida. Deretter er dødfødde ført inn uavhengig av dei andre innførslene. Eg har ikkje teke med dei dødfødde. For dei fem (2+3) tilfella i 1833-34 er det teke inn ein merknad i neste post om at det nummeret som manglar er ein dødfødd.
Forkortingar i titlar og patronym:
Gb for Gaardbruger og forkortingar av dette (Gaardbr, Gbr, m.fl)
Gm for Gaardmand og forkortingar av dette
Gbk/Gmk for Gaardbrugerkone/Gaardmandskone
Pm/Pmk for Pladsemand/Pladsemandskone og ymse forkortingar av dette
Hmk for Husmandskone
Vkm/Vkk for Vilkaarsmand/-kone
Km/Kk for Kaarmand/-kone
Td/Tp for Tienestedreng/-pige
Ll for Lægdslem
Db/Pb for Drengebarn/Pigebarn
-d for -datter (patronym) og forkortingar av dette
Mange av forkortingane er brukte i originalen.
Prestane:
Andreas Hofgaard Winsnes, f.1801-d.1845, sokneprest 1826-1844, siste gudsteneste 3.s.e.tr (23.juni) ifl. Dagsregisteret.
Hans Nikolai Wraamann, f.1806-f.1861, sokneprest 1844-1855, første gudsteneste 9.s.e.tr (4.aug) ifl. Dagsregisteret.
Kjelde: Waage: Bygdebok for Ulstein og Hareid, b.4 s. 397-398 (1982), Lampe: Bergens Stifts Biskoper og Præster efter Reformationen, b.2 s. 223-224, 235-236. (1896)
Merknader:
Det er ikkje oppgjeve kva sokn (Ulstein eller Hareid) dei døde høyrer til. I dei fleste tilfella, men ikkje alle, kan ein slutte seg til det frå namn og kunnskap frå andre kjelder. Nokre døde høyrer tydelegvis til andre sokn, utan at dette alltid er oppgjeve.
Særleg i første delen av perioden er det klart (i samanlikning med andre kjelder) at dei (fleste) som kom bort på sjøen ikkje er førte inn. Om alle bortkomne er førte inn i den siste delen er uklart.
Ivar Ståle Ertesvåg, oktober 2010